Omschrijving
Zoals u weet kan de diabetesvoet veel problemen geven door de neuropathie, de aantasting van de grote en kleine bloedvaten, en de verminderde afweer tegen infecties.
Als gevolg van de neuropathie kan de voet misvormd worden. Dit kan op twee manieren gebeuren. De eerste is een verlamming van de kleine voetspieren door de neuropathie, met klauwstand van de tenen voor gevolg. Klauwen van de tenen veroorzaakt uitsteken van de middenvoetkopjes op de voetzool en van de teenkneukels aan de bovenzijde. De neuropathie veroorzaakt ook verminderde gevoeligheid. Terwijl de middenvoetkopjes op de voetzool, blootstaan aan toenemende druk, ontstaat er dikkere huid met eeltvorming. Zijwaartse krachten kunnen de verdroogde eelthuid lostrekken van de diepere lagen, waartussen dan een vochtcollectie kan ontstaan. Hierin kan een besmetting komen en een infectie ontstaan. De druk kan ook onmiddellijk een gat in de huid geven met een voetulcus als resultaat. Na het initiële tenietgaan van de huid en de besmetting, kan de voet erg bedreigd worden door infectie.
De tweede oorzaak van misvorming is het ontstaan van een Charcot proces. Hierbij gaat het bot in de voet breken en in elkaar zakken door de neuropathie (gebrek aan beschermende gevoeligheid) die de voet blootstelt aan microscopisch trauma. De voet die de belasting van het stappen ondergaat, zal in die omstandigheden zijn vorm verliezen. Dit gebeurt vaak in de vorm van een bolle voetzool (“rocker bottom foot”), waarbij bot uitsteekt in het midden van de voet in de plaats van onder de voorvoet. Het uitstekend bot in het midden van de voetzool, zal dan gemakkelijk blootstaan aan huidulceratie volgens het hoger beschreven mechanisme.
Totaal contact gips
De totaal contact gips is een gipstechniek die wordt gebruikt om diabetische voetulcera te helpen genezen en om de voet te beschermen in de vroege stadia van Charcot breuken en ontwrichtingen. De voetulcera genezen omdat het gewicht wordt herverdeeld over de volledige voetzool. De gips wordt heel dicht op de contour van de voet aangelegd, waaraan hij zijn naam “totaal contact gips” ontleent.
De benige uitsteeksels krijgen minder druk, waardoor de ulcera kunnen genezen, zelfs tijdens steunen. De gips wordt regelmatig vernieuwd en telkens perfect aansluitend aangelegd met moulage vanaf de hiel, over de voetboog, over de middenvoetbeenderen en er rond en zelfs tot op de tenen. Druk wordt uitgedrukt in kracht over een zone per oppervlakte. Daardoor komt het dat, als de gewichtsdragende oppervlakte wordt vergroot, de druk per oppervlakte-eenheid verkleint. Zo wordt de druk die eerder alleen op het uitsteeksel bestond, herverdeeld over de volledige voetzool, met omkeren van het mechanisme dat het ulcus uitlokte.
- Voor de Charcot voet wordt deze gips op twee manieren gebruikt. In de beginfase, als de voet in elkaar stuikt met sterke zwelling, wordt de gips aangelegd om de beweging van de voet onder controle te houden en zijn contouren te ondersteunen. In deze fase wordt er beter niet op de voet gesteund. Bij misvormde Charcotvoet met ulceratie, is het principe van de totaal contact gips hetzelfde als bij de misvormde voet door verlamming van de kleine voetspieren.
- De totaal contact gips is een heel efficiënte behandeling voor de juiste indicaties. Het is noodzakelijk dat de voet een goede bloedvoorziening heeft, en daarom, moet dit regelmatig zorgvuldig worden nagekeken. De gips moet worden aangelegd door iemand die ervaring heeft met het aanleggen van dit soort gipsen. De gips moet vervangen worden op regelmatige tijdstippen, wekelijks of om de twee weken. De voornaamste reden hiervoor is dat de diabetesvoet met gestoorde gevoeligheid riskeert van nieuwe wonden of irritatiezones te krijgen onder de gips.
- De gips wordt anders aangelegd dan gewone gipsen. Vaak wordt de patiënt op zijn buik gelegd, met zijn onderbeen naar boven gericht. De enkel wordt best in neutrale positie gebracht indien mogelijk. Op deze manier heeft de dokter perfecte toegang tot de voetzool, die de belangrijkste zone is. Een dun verband wordt over het ulcus aangebracht. Een dunne gipskous wordt aangebracht en beschermende zachte gipswatte tussen de tenen. Gipsonderlaag wordt dan in een dunne laag op het onderbeen aangebracht, met daarna vilt of zachte schuimlaag over de tenen, benige uitsteeksels van binnen- en buitenenkel, het scheenbeen en de gipsranden. Hierna, wordt de gips basislaag heel zorgvuldig aangelegd over de voet en het onderbeen, met volledig afsluiten van de tenen. De zool van de gips wordt heel zorgvuldig en aansluitend aangepast aan de contouren van de voetzool. Deze valleien worden dan opgevuld met gips of ander materiaal zodat de zool uitwendig plat is. Vaak wordt de gips dan versterkt met glasvezel of polyester. Finaal wordt een ronde voetzool gipsschoen aangebracht om de belasting va het stappen te verminderen, voor het geval de patiënt mag steunen.
- De gipsen worden dan wekelijks of tweewekelijks gewisseld, afhankelijk van uw arts, de hoeveelheid zwelling en zijn ervaring met elke individuele patiënt. Het gipsen gaat door tot het ulcus is genezen en de voet klaar is voor gepast schoeisel of bracing. Bij een Charcot proces wordt het gipsen doorgezet tot de breuken genezen en de voet geen gips meer nodig heeft voor zijn bescherming. Door de langdurige nood aan immobilisatie, kan de arts soms beslissen om de gips te vervangen door een verwijderbare wandellaars, die gemakkelijker wondverzorging en hygiëne toelaat. De totaal contact gipstechniek is een efficiënte behandeling van ulcera en Charcot voetproblemen.
